Kategoria: Teatr życia szkolnego
ZAINTERESOWANIE FORMĄ
Zainteresowania formą, regułami przebiegu interakcji, są charakterystyczne dla badaczy o skłonnościach pozytywistycznych. Wyrazem takich badań są liczne systemy analizy interakcji wzorowane na systemie N. Flandersa i noszące przez to nazwę flandersowskich. Zainteresowanie celami porozumiewania jest charakteiystyczne dla później pojawiającego się nurtu badań fenomenologicznych, jakościowych.Zobaczmy teraz, jaki obraz kontaktów nauczyciela z uczniami wyłania się z badań przeprowadzanych w nurcie pozytywistycznym. Zacznę od skrótowego scharakteryzowania danych, jakie udało się uzyskać badaniami o charakterze flander- sowskim.
CO WIEMY O POROZUMIEWANIU SIĘ ?
Wypada przypomnieć, że badania określone tu jako flandersowskie zdominowały scenę badań pedagogicznych od lat pięćdziesiątych do początku siedemdziesiątych. Oparte one były na następujących założeniach:badacza interesują zachowania nauczyciela, a ogromna większość zachowań nauczyciela to wypowiedzi,zachowania lub wypowiedzi nauczyciela (a niekiedy również i uczniów) dzieli :się na drobne fragmenty,zlicza się występowanie tych fragmentów w dłuższych odcinkach czasu, oblicza się specyficzne konfiguracje lub układy proporcji różnych zachowań w postępowaniu nauczyciela – świadczą one o jego swoistym stylu porozumiewania (postępowania, kierowania lub nauczania).
W NIEKTÓRYCH BADANIACH
W niektórych badaniach udało się wyliczyć związek korelacyjny między występowaniem pewnego stylu a osiągnięciami uzyskiwanymi przez uczniów; po to, by teri związek korelacyjny zarysował się, trzeba było oczywiście dużej liczby obserwacji na dużej liczbie nauczycieli (klas) w ciągu czasu, który eliminuje przypadkowość.Pewne badania, w których zastosowano systemy analizy interakcji, pozwoliły na wykrycie typowych, czy względnie często się powtarzających sekwencji interakcji, takich jak na przykład „nauczyciel pyta – uczeń odpowiada – nauczyciel ocenia“, powstała więc możliwość rozróżniania przebiegów poszczególnych lekcji ze względu na zarysowujące się tam sekwencje.W badaniach przy użyciu systemów interakcji nie uwzględnia się zwykle dynamiki zmian w obrębie kontaktów w zespole bądź kontaktów zespołu z nauczycielem.
MAŁE ZNACZENIE
Małe znaczenie przywiązuje się też do fizycznego i psychicznego otoczenia, w jakim odbywa się badanie. Ważne jest zachowanie, które widać, lub wypowiedzi, które słychać, na ogół nie zwraca się uwagi na intencje leżące u podstaw zachowania.Uważa się, że badać warto to, co można ująć w kategorie, policzyć, zmierzyć. Każdy z systemów kategoryzacji tworzy projekt pewnej „segmentyzacji wydarzeń i potem konkretne wydarzenia są „wciskane w kategorie, nawet jeśli rzeczywistość nie pasuje do schematów. Żaden z systemów nie przewiduje zmian w trakcie operowania kategoriami utworzonymi a priori, co zwykle ułatwia badaczowi znalezienie tego, o co mu chodzi, bo niejako niechcący – w przekonaniu, że nie są waiżne – pomija rzeczy nie pasujące do kategorii.