SZTUKA PRZETRWANIA I GRA SAMYM SOBĄ
Spójrzmy teraz na interesującą próbę całościowego opisu strategii używanych przez nauczyciela w klasie. Jest to opracowany przez P. Woodsa (1979) zestaw „strategii przetrwania” (w oryginale survival strategies).Woods uważa, że nauczyciele przystosowują się do sytuacji i zadań, jakie przed nimi stoją, przez stworzenie i stosowanie strategii przetrwania. Przetrwanie wymaga panowania czy kontroli nad sytuacją, nie jest jednak tożsame ze sprawowaniem kontroli. Istnieje dużo innych możliwych zachowań. Woods wymienia osiem różnych strategii przetrwania. U niektórych nauczycieli troska o to, jak przetrwać, dominuje nad ich działalnością, nie mają oni wtedy ani czasu, ani energii na zainteresowanie się nauczaniem. Inni nauczyciele stosują strategię przetrwania po to, by dopiero stworzyć właściwe warunki do nauczania. Ta druga ewentualność występuje częściej. Ważne w tym wszystkim jest to, aby poprzez pozory innych celów widzieć, jak ważny jest dla nauczyciela jeden cel: przetrwanie. A oto lista strategii przetrwania.