WŚRÓD PRZYRODNIKÓW
Starali się o to na przełomie stuleci zwłaszcza psychologowie postaci, niestety z niedostatecznymi zrazu, w braku wystarczającej znajomości te arii ewolucji, środkami. Wśród przyrodników w ścisłym sensie Max Planck był tym, który jako jeden z pierwszych poważył się dokonać wyłomu od strony najbardziej bazaltowej z nauk przyrodniczych, fizyki, ku najbardziej bazaltowej z dyscyplin filozoficznych, teorii poznania. Posiadał gruntowną znajomość rozumowań Kanta, gdy dokonywał rewolucyjnego czynu, traktując kategorię przyczynowości, w opinii transcendentalnego idealizmu aprioryczną i konieczną w myśleniu, jako postawioną przez ludzi hipotezę: kiedy nie potrafiła już uporządkować faktów wypracowanych eksperymentalnie, odłożył ją po prostu na bok i zastąpił rachunkiem prawdopodobieństwa.